قلعه پرتغالی‌های جزیره هرمز یکی از بزرگ‌ترین بقایای به جا مانده از استعمار پرتغال و مقر فرماندهی اشغال‌گران در جنوب ایران به شمار می رود که به‌تدریج و در مدت زمانی نزدیک به 30 سال ساخته شده است. 
این قلعه در شمالی‌ترین دماغه جزیره ساخته شده و مقر فرماندهی نیروی دریایی پرتغال در خلیج فارس بوده است. ازین‌رو بخش‌های متعددی مانند سربازخانه، برج نگهبانی، کلیسا، آب‌انبار، زندان و سیاه‌چال، نوش‌خانه و تالار سخنرانی دارد.

در واقع کاربرد اصلی قلعه مکانی چون یک انبار بزرگ یا جای نگهداری مهمات و سلاح بوده که در مواقع اضطراری پشتیبان دژهایی چون دژهای هرمز، قشم و لارک را به عهده داشته است. آب مصرفی قلعه را  آب باران و آب چاه تأمین می‌کردند که توسط کانالی زیرزمینی در برکه‌ها و حوض‌های قلعه نگهداری می‌شد.